Özellikle kuru iklimin hüküm sürdüğü ülkemizin iç kesimlerinde, klima sistemleri ısıtılan ve soğutulan modern binalarda, alışveriş merkezlerinde, kaloriferli apartmanlarda hava da nem oranı hızla düşmekte ve gözlerimiz kurumaktadır. Bilgisayar başında uzun süre çalışma da göz kuruluğuna sebep olmaktadır.
Göz kuruluğu nedir?
Göz yüzeyimiz ıslak olmak zorundadır, kuruduğunda hem yanma, batma, kum kaçmış hissi gibi yakınmalar ortaya çıkar hem de görme kalitesi ciddi oranda düşer.
Göz yüzeyini ıslatan göz yaşı katmanı kompleks bir yapıdır. En altta müsin yani sümüksü bir tabak bulunur ve göz üzerindeki goblet hücresi denilen hücrelerce salgılanır. Bu tabaka sayesinde göz yaşının ikinci tabakası olan aköz yani su tabakası göz yüzeyini kaplar.
Su tabakasını da göz yaşı bezleri salgılar. En üstte ise hem kayganlığı ve su tabakanın düzgün dağılımını sağlayan hem de su tabakanın buharlaşmasını azaltan yağ tabakası bulunur. Bu tabaka kirpik diplerindeki meibom bezlerince salgılanır. İşte bu tabakların bozuklukları sonucu göz kuruluğu ortaya çıkar.
Göz kuruluğu neden olur? Kaç tür göz kuruluğu vardır?
Yukarıda anlatılan üç tabakanın problemleri göz kuruluğuna neden olur. En az sıklıkla müsin tabaka problemleri görülür.
İkinci olarak özellikle kadınlarda menopoz sonrası hormonal değişikliklere bağlı ortaya çıkan ya da romatizmal hastalıkların gözyaşı bezini tahrip etmesi sonucu görülen gözyaşının su tabakasının yetersiz olduğu göz kuruluğu görülür.
En sık olarak görülen göz kuruluğu türü, özellikle hem erkeler de hem kadınlar da tüm yaş gruplarında görülebilen, bilgisayar kullanımında göz problemlerine yol açan, uzun süreli göz tansiyon ilacı kullananlarda da sık rastlanılan ve halk arasında kirpik dibi iltihabı olarak bilinen meibom bezleri çalışma bozukluğudur. Bu konuda ayrıntılı bilgiye Kirpik Dibi İltihabı sayfasından ulaşabilirsinz.
Kirpik dibi iltihabı nedir?
Göz kapaklarımızın kenarları çok kompleks yapılardır. Bu bölge de hem meibomian bezler bulunur hem de kirpiklerimiz yer alır.
Kirpik dibi iltihabı genellikle meibomian bez fonksiyon bozuklukları birlikte görülür. Bu neden ile göz muayenelerinde doktorunuz genel bir tabir olan kirpik dibi iltihabınız var diyebilir. Bu tanım hem kirpik diplerinde kepeklenme olan durumları, hem de meibomian bez fonksiyon bozuklarını içerir. Meibomian bezler yani kirpik dibi yağ bezleri iyi çalışmadığı durumlar da kirpikler de kepeklenme, renk değişikliği ve kirpik dökülmesi izlenebilir. Ayrıca demodex denen parazitler de kirpik diplerine yerleşerek dışkıları ile kirpikler de tipik olan silindirik kepeklere sebep olurlar.
kaynak: dr. ahmet akman